Posted Wed Nov 25, 2015 4:36 pm
Đây là dạng bài tập điển hình của phần hóa học hữu cơ lớp 11 và thường xuất hiện trong đề thi đại học. Hôm nay mình sẽ giới thiệu với các bạn một số cách giải cho dạng toán này.
I. Phương Pháp
Bài toán: Thêm $250ml$ dung dịch $NaOH(2M)$ Tác dụng với $200ml$ dung dịch $H_3PO_4(1,5M)$. Tính Khối lượng muối tạo thành sau phản ứng.
C1: Phương pháp đại số
Đây là cách cơ bản nhất mà thầy cô thường dạy cho các bạn trên lớp.
Lý thuyết:
PTHH: $$H_3PO_4+OH^-\rightarrow H_2PO_4^-+H_2O$$ $(1)$
$$H_3PO_4+2OH^-\rightarrow HPO_4^{2-}+2H_2O$$ $(2)$
$$H_3PO_4+3OH^-\rightarrow PO_4^{3-}+3H_2O$$ $(3)$
Lập tỉ lệ: $T=\frac{nOH^-}{nH_3PO_4}$
$T< 1$ xảy ra $(1), H_3PO_4$ dư
$T=1$ xảy ra $(1), H_3PO_4$ hết
$1< T< 2$ xảy ra cả $(1), (2)$
$T=2$ xảy ra $(2)$
$2< T< 3$ xảy ra cả $(2), (3)$
$T=3$ xảy ra $(3)$
$T> 3$ xảy ra $(3), OH^-$ dư.
Giải
$$1< \frac{nNaOH}{nH_3PO_4}=1\frac{2}{3}< 2$$
Vậy tạo ra 2 muối $NaH_2PO_4$ và $Na_2HPO_4$
PTHH: $$NaOH+H_3PO_4\rightarrow NaH_2PO_4+H_2O$$
$$2NaOH+H_3PO_4\rightarrow Na_2HPO_4+2H_2O$$
Gọi a, b lần lượt là số mol của $H_3PO_4$ ở 2 phương trình, theo PT ta có hệ:
$\left\{\begin{matrix}
a+b=0,3 & \\
a+2b=0,5 &
\end{matrix}\right.\Leftrightarrow \left\{\begin{matrix}
a=0,1 & \\
b=0,2 &
\end{matrix}\right.$
Từ đây ta tính được số mol muối thu được dựa vào PTHH.
C2: Phương pháp đường chéo.
Đây là phương pháp rất hay của thầy Vũ Khắc Ngọc.
Từ đây, $\frac{nNaH_2PO_4}{Na_2HPO_4}=\frac{1}{2}$ và $nNaH_2PO_4+nNa_2HPO_4=0,3$
$\Rightarrow nNaH_2PO_4=0,1(mol), nNa_2HPO_4=0,2(mol)$
C3: Phương pháp bảo toàn khối lượng.
Cách giải này rất bá đạo cho các bài toàn chỉ yêu cầu tìm khối lượng muối chứ không hỏi các muối tạo thành hay khối lượng mỗi muối
$NaOH+H_3PO_4\rightarrow$ muối $+H_2O$
$0,5.40+98.0,3=$ m muối $+0,5.18$
$\Rightarrow$ m muối $= 40,4(g)$
Nhận xét, trên PTHH thì hệ số Của $NaOH$ luôn bằng hệ số của $H_2O$ nên $nH_2O=nOH^-$(cần ghi nhớ điều này)
Được sửa bởi Nắng Ban Mai ngày Wed Nov 25, 2015 8:05 pm; sửa lần 2.